Librong pagaaralan nang manga Tagalog nang uicang Castilla (193-194): Kabanata 5, Aral 7

 Nauna (191-192: Kab.5.Aral.6)

Susunod (194-199: Kab.5.Aral.8)

--193--

ICAPITONG ARAL.

Yaong pinagnanasaan ng tauo na caniyang iquinasasaya na ang cauicaan niya,y siya naua, dumating naua, dumami naua, at ang dibang ganganito ay ang pagsasaysay nito sa uicang CAstila ay gayon; magaral naua aco, ó si yo aprendiese, magaral ca naua, ó si tu aprendieses, mag aral naua si Pedro ó si Pedro aprendiese, magaral naua tayo, ó si nosotros aprendiesemos, magaral naua cayo, ó si vosotros aprendieseis, magaral naua itong mga bata, ó si aprendiesen estos muchachos. At itong uicang yaong ó si ay sucat halinhan nitong ojala, at ang siya din nga ang cahulugan; ay maanong moli din naman acong maghalimbaua, at itong uicang itong ojala, ang ilangcap langcap co. Matuto naua aco, ojala yo acertase, matuto ca naua ojala tu acertases, matuto naua yaong tauo, ojala acertase aquel hombre, matuto naua tayo, ojala acertasemos, matuto naua cayo, ojala acertaseis, matuto naua ang lahat ng tauong mamanginoon sa Panginoon Dios, ojala acertasen todos los hombres á servir á nuestro Señor Dios.

At con ibig ng tauo ang houag nauang magaua yaon ng uica baga niya,y, houag naua yaong dumating at houag tayong magaral etc. Diyata ang uicain ay, ó sino ú ojala que no, Houag naua siyang parito, ó sino viniese, houag tayong magaral, ó sino aprendiesemos ú ojala que no aprendiesemos, houag naua acong magcasala sa Panginoon Dios; ojala que yo no ofenda á Dios nuestro Señor, at ganganito din ang ibang lahat.

May isa pang bagay na pangungusap nito ding pagnanasa at pagpapasiya naua ng balang na, na dili yaong mga uicang ese, at eses at esemos, at esedes ang idorolo para nitong nauna, cundi gayon. Magaral naua aco, ojala que yo aprenda, magaral ca naua, ojala que tu aprendas, magaral naua si Pedro, ojala que Pedro aprenda, mag aral naua tayo, ojala que nosotros aprendamos, mag aral naua cayo, ojala que vosotros aprendais, mag aral naua itong mga bata, ojala que aprendan estos muchachos, matuto naua aco, ojala que yo acierte, matuto ca naua, ojala que tu aciertes, matuto naua si Pedro, ojala acierte Pedro, matuto naua tayo, ojala que nosotros acertemos, matuto naua cayo, ojala que vosotros acerteis, matuto naua sila, ojala que ellos acierten. Datapoua,t, sa ganitong pangungusap ay hindi nata-

--194--

tapat yaong naunang uicang ó si cundi ito na lamang na ojala; at ganganito din ang balang mga ibig ipasiya naua.

Datapoua,t, con ang ibig ng tauo ay ang nagaua naua at nayari yaong dilang balang na ay gayon ang uicain; dongmating naua si Pedro, ojala, que ya haya llegado Pedro, dongmating naua ang mga dauong, ojala que hayan ya llegado los navios, houag pauaring namamatay, ojala que no se haya aun muerto, houag pa nauang natapos ang misa, ojala que aún no se haya acabado la misa, congmain naua si couan, ojala que haya comido fulano,nacacain naua, ojala que haya acabado de comer, songmulat naua ang bata, ojala que haya escrito el muchacho, nacasulat na naua yaon, ojala que haya acabado de escribir aquello.

Isa pang bagay na pagnanasa at pagpapasiya naua ang isusulat ay sa pagca yari rin ng balang na natatapat, con baga sa halimbaua ay ibig na madatnang nayayari na ang gaua, at con baga naman sa hinihintay halimbaua; nacapagani naua si couan con aco,y, dumating sa caniyang bayan, ojala que hubiera ya cogido ó que ya hubiera cogido Pedro cuando yo llegue á su pueblo; at con baga may tauong na pa sa Maynila, at ang aha niya,y, madatnan naua ang dauong ay sa uala pa ay ang uica niya; dongmating naua ang mga dauong, ojala que hubieran llegado o si hubieran llegado los navios; houag pauang namamatay ang ama co ng dongmating ang mga padre, ojala que no se hubiera muerto mi padre cuando llegaron los Padres; houag naua cayong naguing cristianos con cayo,y, di magpapagaling ng asal, ojala que no os hubierades hecho cristianos sino habeis de hacer buenas obras, nacapagcompisal naua aco, ojala que yo me hubiera ya confesado á ojala que hubiera acabadome de confesar, naitapon mo naua yaon, ojala que lo hubieras arrojado; nasunod co naua capag ca tauo co ang lahat na utos ng Panginoong dios, ojala que hubiera yo desde que soy hombre, seguido todos los mandamientos de Dios.

 Nauna (191-192: Kab.5.Aral.6)

Susunod (194-199: Kab.5.Aral.8)